การทำน้ำมันไบโอดีเซล

ไบโอดีเซล (อังกฤษ: Biodiesel) เป็นเชื้อเพลิงดีเซลที่ผลิตจากแหล่งทรัพยากรหมุนเวียน เช่น น้ำมันพืช ไขมันสัตว์ หรือสาหร่าย ไบโอดีเซลเป็นเชื้อเพลิงดีเซลทางเลือก นอกเหนือจากดีเซลที่ผลิตจากปิโตรเลียม โดยมีคุณสมบัติการเผาไหม้ เหมือนกับดีเซลจากปิโตรเลียมมาก และสามารถใช้ทดแทนกันได้

คุณสมบัติสำคัญของไบโอดีเซล คือ สามารถย่อยสลายได้เอง ตามกระบวนการชีวภาพในธรรมชาติ และไม่เป็นพิษต่อสิ่งแวดล้อม

ไบโอดีเซลเป็นพลังงานทดแทนเชื้อเพลิงดีเซล จัดเป็นสารประเภทเอสเทอร์ทำจากน้ำมันพืชที่ผ่านกระบวนการทางเคมีที่เรียกว่ากระบวนการทรานส์เอสเตอริฟิเคชัน (Transesterification Process) โดยให้น้ำมันพืชทำปฏิกิริยากับแอลกอฮอล์ เช่นเมทานอล หรือเอทานอล และมีด่างเป็นตัวเร่งปฏิกิริยา มีลักษณะเป็นเอสเตอร์ของกรดไขมัน เรียกว่า Fatty Acid Methyl Ester

วัสดุ/อุปกรณ์

1. ถังปฏิกรณ์
2. เตาแก๊ส เตาถ่าน
3. ถังพลาสติกสีขาวขุ่น (สำหรับใช้เป็นถังล้าง)
4. ปั๊มลมตู้ปลา
5. ไม้พาย ไม้กวน มอเตอร์
6. ถังสำหรับใส่เก็บน้ำมันไบโอดีเซลที่ผ่านการไล่ความชื้นแล้ว
7. แกลลอนผสมสารละลาย
8. น้ำมันพืชใช้แล้ว

ขั้นตอน/วิธีทำ

• การตวงน้ำมันพืชเก่า เพื่อนำมาเข้าถังอุ่น โดยการกรองเอาสิ่งปนเปื้อนออกให้หมด จำนวนตามความจุของถังที่ใช้อุ่นก่อนที่จะเข้าถังอุ่นควรต้มไล่น้ำให้หมดก่อนด้วยถังต้มที่อุณหภูมิ 110 องศาเซลเซียสจนกว่าไอน้ำจะระเหยออกจากน้ำมันจนหมด
• เตรียมสารละลาย ระหว่าง ด่าง (โซดาไฟ หรือโปแตสเซียมไฮรดร็อกไซด์) อย่างใดอย่างหนึ่งและแอลกอฮอล์ โดยมีอัตราส่วนน้ำมันพืชเก่า 1 ลิตร ต่อแอลกอฮอล์ 200 ซีซี โซดาไฟ 3.5 - 4.5 กรัม (หากน้ำมันดำมากให้ใช้ 6 กรัม)
• การผสมสารละลาย สารละลายดังกล่าวเรียกว่า “เมธอกไซด์” ซึ่งเป็นสารผสมระหว่างแอลกอฮอล์กับโซดาไฟ และควรผสมในถังพลาสติกทนสารเคมีที่มีฝาปิดมิดชิด เพื่อป้องกันการระเหยของไอสารระเหยซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพ
• การอ่นุ น้ำมันพืช เม่อื เตรียมน้ำมันและสารเมธอกไซด์พร้อมแล้ว ให้นำน้ำมันพืชมาอ่นุ ไฟให้ได้อุณหภูมิ 55 องศาเซลเซียส เมื่ออุณหภูมิถึง 55 องศาเซลเซียสแล้ว เทสารละลายเมธอกไซด์ลงไปในถังผสมพร้อมกับกวนไปเรื่อยๆ เพื่อช่วยให้สารละลายเข้าไปทำปฏิกิริยากับน้ำมันพืชเก่า การใช้เวลากวนมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับปริมาณไบโอดีเซลที่ทำในแต่ละครั้ง ถ้าทำในปริมาณมากจะใช้เวลาในการกวนประมาณ 1 ชั่วโมงขึ้นไป
• การแยกชั้นกรีเซอรีล เมื่อน้ำมันพืชทำปฏิกิริยากับเมธอกไซด์ดีแล้ว ให้สังเกตสีของน้ำมันพืชจะเริ่มใสขึ้น ให้หยุดการกวนหรือปั๊มวน ปล่อยให้กรีเซอรีลแยกชั้นจากน้ำมันตกลงก้นถัง การใช้เวลามากหรือน้อยขึ้นอยู่กับปริมาณที่ทำในแต่ละครั้ง ถ้าทำปริมาณน้อยกรีเซอรีลจะแยกชั้นภายหลังทำปฏิกิริยากับเมธอกไซด์ได้เร็วขึ้น แต่ควรปล่อยทิ้งไว้อย่างน้อย 12-24 ชั่วโมง
• การล้างด้วยน้ำสะอาด เป็นขั้นตอนที่สำคัญอีกขั้นตอนหนึ่ง หากไบโอดีเซลที่ผ่านการแยกชั้นกรีเซอรีลมาแล้วทำปฏิกิริยาไม่สมบูรณ์ เมื่อมาเจอน้ำล้างจะกลายเป็นสบู่ทันที แสดงว่ายังมีกรดไขมันหลงเหลืออยู่ในน้ำมันไบโอดีเซลนั้นอยู่ และสารเมธอกไซด์กำจัดกรดไขมันยังออกไม่หมด
• การไล่ความชื้น หรือการทำให้แห้ง คือการนำน้ำมันไบโอดีเซลไปทำให้ปราศจากน้ำที่ยังคงค้างอยู่ในน้ำมัน ซึ่งมีอยู่หลายวิธี เช่น การใช้ความร้อนไล่น้ำโดยการต้มที่อุณหภูมิที่ 100 องศาเซลเซียสน้ำมีจุดเดือดต่ำกว่าน้ำมัน น้ำจึงระเหยออกก่อนน้ำมันเดือด หรือการใช้ลมปั๊มตู้ปลาไล่น้ำออกด้านบนแล้วใช้พัดลมเป่าที่พื้นผิวด้านหน้าให้น้ำระเหยไป
• กรองน้ำมันไบโอดีเซล ใช้กรองขนาด 1 ไมครอน เพื่อกรองน้ำมันไว้ใช้ประโยชน์

ที่มา : ศูนย์เครือข่ายปราชญ์ชาวบ้านกลุ่มเกษตรจุลินทรีย์บ้านดอนผิงแดด จังหวัดเพชรบุรี
กลับสู่หน้า "ไร่ชญาทิพ"