การปลูกผักหวานภูเขา

การปลูกผักหวานภูเขา

ผักหวานเป็นพืชที่เกิดขึ้นอยู่ในป่าเขาตามธรรมชาติ มีความอุดมสมบูรณ์ตามธรรมชาติทอดยอดตามฤดูกาล ลักษณะเด่นมีความทนทานต่อความแห้งแล้ง มีอายุยืน ผักหวานบางสายพันธุ์ยอดสีเขียว บางสายพันธุ์ยอดสีทอง มีรสชาติหวานมันเป็นพืชปลอดสารพิษ นำไปปรุงอาหารได้ การปลูกผักหวานสามารถขยายพันธุ์ได้โดยเมล็ด (เพาะเมล็ดต้นกล้า) การขุด รากและต้นและกิ่งตอน โดยผักหวานสามารถแบ่งเป็น 4 ประเภทดังนี้

1. ผักหวานดง มีจำนวน 1 สายพันธุ์ มีรสชาติฝาดนิดหน่อย
2. ผักหวานภูเขา ใบหนา ขนาดกลาง ปลายแหลมเล็กน้อย ยอดสีทอง
3. ผักหวานภูเขา ใบมน ขนาดกลางใหญ่ ยอดสีทอง
4. ผักหวานภูเขา ใบแหลมใหญ่ เป็นพันธุ์อีด้อ ยอดสีทอง

วัสดุ/อุปกรณ์
การเตรียมพันธุ์และพื้นที่ปลูกมีดังนี้

1. ต้นกล้าและกิ่งตอนผักหวาน
2. ปุ๋ยคอก (ขี้วัว-ขี้ควายแห้ง) 2 ถัง
3. หินลูกรัง 2 ถัง
4. ทรายหยาบ 2 ถัง
5. หน้าดินสมบูรณ์ 2 ถัง
6. หินก้อนใหม่หรือแผ่นสังกะสี
7. ปุ๋ยน้ำหมักชีวภาพ 1 ลิตร

ขั้นตอนวิธีปลูก

1. เตรียมพื้นที่และหลุมปลูก กว้าง x ยาว x ลึก = 70 x 70 x 70 เซนติเมตร ตากแดดไว้ 1 อาทิตย์
2. หลังจากนั้นให้นำหินลูกรัง ทรายหยาบ หน้าดินสมบูรณ์ และปุ๋ยคอก มาผสมนอกหลุมให้เข้ากันเรียบร้อยแล้ว นำก้อนหินใหญ่หรือแผ่นสังกะสีรองก้นหลุม แล้วกวาดดินที่ผสมไว้ลงหลุมให้เต็ม
3. ให้ขุดปลูกตรงกลางหลุม เอาดินกลบรดน้ำให้เปียกวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ให้ตอกหลักไม้ไผ่ล้อมหลุมเอาผ้ามุ้งเขียวล้อมไว้ เพื่อป้องกันไก่คุ้ยเขี่ย รดน้ำด้วยปุ๋ยน้ำหมักชีวภาพ อาทิตย์ละ 1 ครั้ง ห้ามใช้ปุ๋ยเคมี
4. ให้เอาใบไม้แห้งกลบหลุม เพื่อช่วยรักษาความชื้นได้ดี

ขยายพันธุ์ผักหวานป่า
วัสดุ / อุปกรณ์

1. เตรียมกาบหรือขุยมะพร้าวแช่น้ำนาน 8-10 เดือน เพื่อให้ขุยมะพร้าวอิ่มตัวและเอามาสับให้ละเอียด
2. นำมานึ่งฆ่าเชื้อและบีบน้ำออกมายัดถุงให้แน่นพอสมควรมัดปากถุงด้วยเชือกฟาง

ขั้นตอน/วิธีทำ

เตรียมมีดคัตเตอร์ เชือกฟาง เลือกกิ่งที่พอดี คือ ไม่แก่ ไม่อ่อนมากนัก ใช้มีดหั่นรอบกิ่งตอนระยะประมาณ1 นิ้ว และลอกเปลือกออกและใช้มีดขุดเปลือกออกโดยรอบระวังอย่าให้มีดถูกแผลด้านบนเพราะจะติดเชื้อหรือเปลือกช้ำ รากจะไม่ออก ใช้มีดปาดถุงที่เตรียมประมาณครึ่งถุงและห่อที่แผล กำให้แน่น และมัดให้แน่นด้วยเชือกฟางบนล่าง อย่าให้แผลถุงหงายขึ้นฟ้าเพราะจะถูกน้ำฝน ผักหวานจะไม่ออกราก

การใช้ประโยชน์

นำเอายอดผักหวาน ไปประกอบอาหารได้เลย เช่น แกงผักหวานใส่เนื้อแห้ง แกงผักหวานใส่ปลาย่างไข่มดแดง ดอกกระเจียว นึ่งผักหวานใส่ดอกกระเจียว จิ้มน้ำพริก

ข้อควรระวัง

ดูแลอย่าให้ปลวกขึ้นไปแทะกัด หรือให้สังเกตขุยมะพร้าวในถุงถ้าแห้งกรอบให้ฉีดน้ำช่วยให้ชุ่มชื้น

แผนภาพแสดงการขยายพันธุ์ผักหวานป่า

• คัดเลือกกิ่งที่มีขนาดสมบูรณ์
  
• ควั่นกิ่งให้มีขนาดยาว 1 นิ้ว
  
• ลอกเปลือกออก
  
• ขูดเยื่อเจริญออก
  
• ทาน้ำยาเร่งราก
  
• ถุงที่บรรจุขุยมะพร้าว
  
• ห่อให้รอบบริเวณที่ลอกเปลือก
  
• เสร็จวิธีการตอนกิ่งทิ้งไว้ 2 เดือน เมื่อรากงอก ตัดปลูกในถุงปลูก เมื่อรากเดินเต็มที่นำปลูกลงหลุมปลูกที่เตรียมไว้
  

ที่มา : ศูนย์เครือข่ายเรียนรู้การเลี้ยงสัตว์ตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง จังหวัดมุกดาหาร
กลับหน้าหลักของ "ไร่ชญาทิพ"