การเสียบกิ่งมะนาวบนตอมะขวิด

การเสียบกิ่งมะนาวบนตอมะขวิด

วัสดุ/อุปกรณ์

• มีดสำหรับติดตาหรือมีดคัตเตอร์
• กรรไกรตัดแต่งกิ่ง
• เชือกฟางหรือพลาสติกพันตา
• ถุงพลาสติกใสขนาด 4x5 นิ้ว
• กระดาษหนังสือพิมพ์หรือกระดาษเอ 4 ที่ใช้แล้ว
• ลวดเย็บกระดาษ
• ต้นตอมะขวิดที่มีลักษณะลำต้นแข็งแรง มีอายุประมาณ 1 ปี 6 เดือน
• ยอดมะนาวหรือกิ่งมะนาวพันธ์ุดี

ขั้นตอนการเตรียมกิ่ง

1. คัดเลือกพันธ์ุมะนาวที่ต้องการ ยอดพันธ์ุที่มีความสมบูรณ์แข็งแรงปราศจากโรคและแมลงทำลายเป็นยอดที่มีสีเขียวเข้ม อวบ ยังไม่แตกใบอ่อน หรืออยู่ในระหว่างติดดอกออกผลอยู่
2. คัดเลือกยอดมะนาวตั้งตรง ยอดที่เกิดจากกิ่งกระโดงจะดีที่สุด
3. ตัดยอดกิ่งพันธ์ุประมาณ 1 ฟุต
4. นำยอดกิ่งพันธ์ุข้างต้นใส่ถุงพลาสติกโปร่งใส ขนาด 30x40 นิ้ว ใส่น้ำสะอาดเล็กน้อยมัดปากถุงให้แน่น เก็บในร่ม และชื้น สามารถเก็บรักษาไว้ได้ประมาณ 7-10 วัน โดยไม่ต้องใส่ตู้เย็นก่อนที่จะนำไปเสียบ

ขั้นตอน/วิธีทำ

การเปลี่ยนยอดมะนาวสามารถเปลี่ยนได้หลายวิธี แต่ละวิธีขึ้นอยู่กับความเหมาะสมกับตอมะขวิดเช่น ขนาดต้น ระยะการเจริญเติบโตและความต้องการของผู้ปฏิบัติ เป็นต้น

สำหรับวิธีการที่มีประสิทธิภาพสูง อัตราการรอดตายสูงมาก คือการเปลี่ยนยอดแบบเสียบลิ่มโดยใช้ต้นตอมีลำต้นเล็ก ปลูกในถุงดำ วิธีปฏิบัติดังนี้

1. จัดเตรียมต้นบนตอมะขวิด มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 0.5 -1 เซนติเมตร สูงประมาณ 0.75 - 1 เมตร
2. ตัดยอดต้นตอมะขวิดและหนามบริเวณที่จะเปลี่ยนยอดออกให้หมดใช้มีดติดตาผ่าตรงกลางยอดยาว 1 - 1.5 นิ้ว
3. ตัดยอดมะนาวยาว 2 - 3 นิ้ว แล้วเฉือนบริเวณโคนกิ่งให้เป็นรูปลิ่มยาว 1 - 1.5 นิ้ว
4. นำยอดมะนาวเสียบลงในแผลที่ทำไว้บนต้นตอให้พอดี
5. พันด้วยเชือกฟางเส้นเล็กให้แน่น
6. คลุมด้วยถุงพลาสติกโปร่งใส มัดปากถุงติดกับตอมะขวิด ด้วยเชือกฟางให้แน่น
7. คลุมด้วยกระดาษเพื่อป้องกันแสงแดดอีกครั้งแล้วเย็บด้วยลวดเย็บกระดาษให้แน่น
8. ประมาณ 20 วัน เปิดกระดาษและถุงพลาสติกออก อีก 10 วัน แกะเชือกฟางที่พันแผลยอดมะขวิดกับมะนาวออก
9. ปลิดใบต้นตอมะขวิดออกให้หมด ยอดมะนาวจะแตกออกเจริญเติบโตต่อไป

การใช้ประโยชน์

1. มะนาวบนตอมะขวิดจะมีความคงทนต่อสภาวะอากาศได้ดี
2. สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้เร็วกว่าต้นมะนาวปกติ (โดยปกติต้นมะนาวปกติจะต้องปลูกไว้ประมาณ 1 ปี จึงจะเก็บเกี่ยวผลผลิตได้)
3. ผลผลิตที่ได้มีคุณภาพสูง (ออกลูกดกและมีน้ำมาก)
4. โรคพืชน้อยลง เนื่องจากใบมะขวิดมีกลิ่นแรงทำให้ไม่มีแมลงมารบกวน
5. สามารถออกผลนอกฤดูกาล ทำให้จำหน่ายได้ราคาสูง
6. อายุของการปลูกแต่ละรุ่นอยู่ได้นานกว่า 7-8 ปี (มะนาวที่ปลูกตามปกติที่ไม่ได้ใช้วิธีการเสียบกิ่งพันธ์ุจะมีอายุแค่ 2-3 ปี เท่านั้น)

สำหรับเกษตรกรทั่วไปที่สนใจการเสียบกิ่งมะนาวตอมะขวิด การผลิตกิ่งพันธ์ุนี้ใช้เวลาเพียง 2-3 เดือน จึงสามารถนำกิ่งพันธ์ุไปจำหน่าย

การปฏิบัติดูแล

1. ตรวจดูการแตกตาของมะนาวที่เปลี่ยนยอด
2. ตัดแต่งทรงพุ่มมะนาวตั้งแต่เริ่มแตกยอดได้ประมาณ 2-3 นิ้ว โดยตัดยอดให้มีตาอยู่ 2-3 ตา ประมาณ 3-5 ครั้ง ทรงพุ่มมะนาวเป็นรูปแจกันทรงพุ่ม ควรสมดุลกันทั้งต้นมะนาวจึงจะมีผลดกมาก
3. ควรรักษาโรคแมลงที่อาจจะเกิดขึ้นกับยอดมะนาว
4. ในปีแรกไม่ควรให้มะนาวติดดอก ส่วนในปีที่ 2 ควรจะให้ติดผลเล็กน้อยประมาณ 20-30 ผลต่อต้น
5. ควรตัดแต่งทรงพุ่มมะนาวให้มีความโปร่งสวยงามอย่าให้ทรงพุ่มโอนเอน ควรตัดแต่งมะนาวบนต้นตอมะขวิดอย่างสม่ำเสมอ ตลอดทั้งปี เนื่องจากมะนาวจะให้ผลผลิตตลอดทั้งปีเช่นกัน

ที่มา : ศูนย์เรียนรู้เกษตรผสมผสาน อำเภอบางพลี จ.สมุทรปราการ
กลับหน้าหลักของ "ไร่ชญาทิพ"